Phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) vào năm 2019, nhưng xã Vĩnh Thái (huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị) đã “lỡ hẹn” với nhiều tiêu chí còn dang dở. Xem đây là bài học kinh nghiệm sâu sắc, hiện nay chính quyền và nhân dân xã đang tích cực tăng tốc, dồn lực thực hiện các phần việc, các hạng mục còn lại với một quyết tâm cao độ.
Vốn là một xã vùng biển bãi ngang thuộc vào diện khó khăn của huyện Vĩnh Linh, khi bắt đầu xây dựng NTM xã Vĩnh Thái chỉ đạt từ 7-8 tiêu chí; trong đó có những tiêu chí mới chỉ đạt ở mức vừa đủ. Trên cơ sở xác định NTM là một nhiệm vụ trọng tâm và lâu dài, sau khi rà soát các tiêu chí, xã Vĩnh Thái đã thống nhất phương án thực hiện theo hướng “việc dễ làm trước, việc khó làm sau”. Hằng năm lựa chọn ít nhất 2 tiêu chí có khả năng hoàn thành cao để thực hiện. Đồng thời phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong Ban chỉ đạo xây dựng NTM và các hội, đoàn thể, tích cực tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân nhằm tạo nên sức mạnh tổng hợp từ khối đại đoàn kết.
Tính đến nay, xã đã hoàn thành 15/19 tiêu chí, còn 4 tiêu chí gồm: giao thông, trường học, môi trường và hộ nghèo. Không kịp về đích theo kế hoạch trong năm 2019, bên cạnh những nguyên nhân khách quan đáng nói như xuất phát điểm thấp, khó khăn điều kiện tự nhiên, đời sống người dân phần lớn dựa vào biển và buôn bán nhỏ, thiếu nguồn vốn đầu tư… Thì cấp ủy chính quyền xã cũng đã thẳng thắn thừa nhận những nguyên nhân chủ quan như công tác lãnh chỉ đạo, tổ chức thực hiện vẫn còn nhiều hạn chế, hiệu quả thấp hay một số cán bộ, người dân còn trông chờ, ỷ lại nên chưa phát huy được tối đa nguồn nội lực… Tuy nhiên đây cũng chính là bài học quan trọng giúp xã rút ra nhiều kinh nghiệm; từ đó nêu cao quyết tâm hoàn thành các tiêu chí và cam kết về đích vào năm 2020.
Trong 4 tiêu chí chưa hoàn thành, giao thông được đánh giá là khó thực hiện nhất. Ở tiêu chí này, xã vẫn còn 2 chỉ tiêu chưa đạt. Đó là chỉ tiêu về đường trục xã, đường liên xã, mới chỉ đạt 84,1% với 11/13,5km được cứng hóa. Chỉ tiêu thứ 2 về đường trục thôn, liên thôn mới đạt tỉ lệ 84%, vẫn còn 4.26 km chưa được bê tông, cứng hóa. Để đạt chuẩn tối thiểu về tiêu chí giao thông xã đã xây dựng kế hoạch phân bổ nguồn vốn đầu tư. Cụ thể, đối với tuyến đường liên xã Vĩnh Thái - Vĩnh Kim đã có dự kiến phân bổ ngân sách tỉnh, huyện giai đoạn 2019-2020 cho chương trình NTM trên 3 tỷ đồng. Từ nguồn vốn này, xã sẽ tiến hành bê tông, nhựa hóa 2,5km đường còn lại. Đối với các tuyến đường nội thôn như Tân Hòa, Đông Luật, đường bê tông ra biển đã được phân bổ ở ngân sách huyện với tổng vốn trên 1,6 tỷ đồng. Bên cạnh đó, xã cũng đã triển khai kế hoạch, dự kiến sửa chữa 5 điểm hư hỏng, sạt lở từ thôn Thử Luật đến thôn Tân Thuận. Song song với nguồn đầu tư ngân sách, xã sẽ tiếp tục huy động vốn và ngày công lao động từ phía nhân dân để nhanh chóng hoàn thành các tuyến đường.
Về tiêu chí trường học, hiện nay xãVĩnh Thái có 3 cấp học với 5 điểm trường có nhu cầu đầu tư xây dựng khá lớn và dàn trải. Do đó, xã đã có kế hoạch sửa chữa, xây dựng cho từng hạng mục cần thiết. Đối với trường THCS dự kiến xây dựng thêm 2 phòng thực hành, sân học thể dục; đối với trường Tiểu học tiến hành xây dựng mới 5 phòng học,1 sân trường tại các cụm Đông Luật và Thái Lai. Đối với cấp Mầm non dự kiến sẽ xây dựng các hạng mục như: nhà hiệu bộ, hội trường, sân trường, tường rào tại cụm Đông Luật; xây mới 3 phòng học tại cụm Thái Lai. Các hạng mục trên đều đã có đã có dự kiến phân bổ nguồn vốn ở Quyết định số 899/QĐ-UBND ngày 23 tháng 4 năm 2019 của UBND tỉnh.
Xã Vĩnh Thái hiện có 12 cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc đối tượng lập hồ sơ thủ tục về môi trường, nhưng mới có 7 cơ sở đã lập hồ sơ, đạt tỷ lệ 58%. Tỷ lệ này vẫn còn thấp, nên xã đã chủ động đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các cá nhân tổ chức tham gia đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường. Đồng thời giao trách nhiệm cụ thể cho cán bộ địa chính tham mưu và đảm bảo thực hiện xong trước tháng 3/2020. Tỷ lệ hộ dân sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch trên địa bàn đã đảm bảo theo quy định. Tuy nhiên, xã sẽ tiếp tục vận động các hộ gia đình sử dụng lõi lọc nước, bình lọc để uống và nấu ăn; vận động các hộ dân xây dựng nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt đảm bảo nguyên tắc “3 sạch”. Đồng thời tiến hành khoang vùng và xử lí các chất thải trong chăn nuôi.
Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng trong nhà kính ở thôn Thái Lai, xã Vĩnh Thái.
Riêng với tiêu chí về hộ nghèo, xã phấn đấu đạt vào cuối tháng 12/2019. Để giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 5%, xã đã triển khai cùng lúc nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, tập trung chỉ đạo phát triển sản xuất, ngành nghề, nâng cao thu nhập cho người dân. Trên cơ sở đánh bắt truyền thống, hiện nay nhiều ngư dân đã mở rộng nghề khai thác cá thu, cá chim xuất khẩu; đóng mới, tăng công suất thuyền máy trung để nâng cao có hiệu quả. Mở rộng khai thác dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp. Ứng dụng và nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả như nuôi các lóc bạt, tôm thẻ chân trắng công nghệ cao, mô hình sản xuất nước mắm nguyên chất... Ngoài ra nhằm tạo việc làm, nâng cao mức thu nhập cho người dân xã đã đẩy mạnh công tác xuất khẩu lao động; tăng cường kết hợp với những doanh nghiệp xuất khẩu có đầy đủ điều kiện pháp lý, có uy tín và lựa chọn thị trường lao động có tiềm năng thu nhập cao để tuyển chọn, đưa lao động đến làm việc.
Chặng đường về đích đang cận kề, bên cạnh việc tập trung dồn lực thực hiện các tiêu chí còn lại, xã Vĩnh Thái cũng chủ trương duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được. Tuy còn nhiều khó khăn, nhiều phần việc phải làm nhưng với tinh thần quyết tâm cao, chính quyền và nhân dân xã Vĩnh Thái đang nỗ lực hết mình để không để “lỡ hẹn” lần 2 với NTM.
Phương Nga
